Καλλιέργεια Πατάτας

ΠΩΣ ΝΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΣΩ ΠΑΤΑΤΑ – ΦΥΤΕΜΑ ΠΑΤΑΤΑΣ

ΒΗΜΑ 1

Επιλογή χωραφιού.

 

Η πατάτα χρειάζεται  έδαφος καλά στραγγιζόμενο,γόνιμο με pH 5,2-6,7. Καλό θα ήταν να φυτέψετε τις πατάτες όταν η θερμοκρασία του εδάφους είναι πάνω από 5-6 ° C.

Ως βέλτιστη θερμοκρασία για το έδαφος  κατά τη διάρκεια της καλλιέργειας θεωρούμε τους 15 έως 18-20 ° C. Συνθήκες παγωνίας ή καύσωνα είναι συνήθως επιζήμιες για την πατάτα γι’αυτό, υπολογίζουμε η περίοδος της συγκομιδής να φτάσει πριν τις περιόδους αυτές.

ΒΗΜΑ 2

Βασική προετοιμασία εδάφους:

  •  βαθύ όργωμα, ψιλοχωματισμός του εδάφους (Νοέμβρης -Δεκέμβρης), 2-3 μήνες πριν τη φύτευση.
  • Προσθήκη καλά χωνεμένης κοπριάς την ίδια περίοδο.

ΒΗΜΑ 3

Ποσότητα Σποράς – Πόσο πατατόσπορο χρειάζομαι για ένα στρέμμα?

Η ποσότητα του πατατόσπορου εξαρτάται από το μέγεθος των κονδύλων.

  • Για “σπόρο” 28-35 mm 100 με 150 κιλά ανά στρέμμα είναι αρκετό.
  • Για πατάτες 35-55mm θα χρειαστείτε περίπου 200-230 Kg/στρ .
  • Για “σπόρο 45-65mm συνιστάται η φύτευση 200 με 250 κιλά πατάτας ανά στρέμμα.

Αποστάσεις Φύτευσης Πατάτας -Φυτά πατάτας ανά στρέμμα

Η συνιστώμενη απόσταση πάνω στη σειρά είναι 25-40cm, ενώ η απόσταση μεταξύ των σειρών κυμαίνεται από 70-90 cm και βάθος 10-18cm.

O πληθυσμός των φυτών που κυμαίνεται από 25.000 έως 60.000 φυτά ανά εκτάριο, ή 2500 έως 6000 φυτά ανά στρέμμα.

ΒΗΜΑ 4

Άρδευση πατάτας – Πόσο νερό θέλει η πατάτα

 Σύμφωνα με τον FAO, οι αρδευτικές απαιτήσεις σε μια καλλιέργεια πατάτας κύκλου 120 ημερών είναι 500 έως 700 mm. Ωστόσο οι ανάγκες διαφέρουν σημαντικά ανάλογα με το κλίμα της περιοχής, το έδαφος και την ποικιλία της πατάτας.

Γενικά, για χειμερινή σπορά και πατάτες μικρού βιολογικού κύκλου σε περιοχές με αρκετές βροχοπτώσεις και βαρύτερα εδάφη ένα πότισμα κάθε 15 ημέρες κρίνεται επαρκές.

Σε περιοχές χωρίς πολλές βροχοπτώσεις και ελαφρά εδάφη χρειάζεται πότισμα περίπου 2 φορές την εβδομάδα.

Σε περιοχές με παρατεταμένες βροχοπτώσεις πιθανώς η καλλιέργεια να χρειαστεί μόνο 1-2 ποτίσματα στα τελευταία στάδιά της.

Στις όψιμες σπορές όπως είναι λογικό οι ανάγκες σε νερό μεγαλώνουν καθώς αυξάνεται η θερμοκρασία και συνήθως μειώνονται οι βροχές.

Προσοχή! Ανεπαρκής παροχή νερού την περίοδο σχηματισμού των κονδύλων θα έχει ως αποτέλεσμα λιγότερες, ζαρωμένες και με μικρότερο βάρος πατάτες.

Υπερβολική παροχή νερού ευνοεί την παρουσία μυκητολογικών προσβολών και σημαντική υποβάθμιση της ποιότητας του προϊόντος.

ΒΗΜΑ 5

 Λίπανση Πατάτας- Τι λίπασμα να βάλω στις πατάτες?

 Τα φυτά πατάτας είναι αρκετά απαιτητικά σε λίπανση καθώς η δημιουργία των κονδύλων αφαιρεί μεγάλες ποσότητες θρεπτικών από το έδαφος.

ΠΟΤΕ μα ποτέ δεν βάζουμε κανενός είδους λίπασμα προτού συμβουλευτούμε τον επιστημονικό συνεργάτη γεωπόνο μας και  μόνο αφού πραγματοποιήσουμε την απαραίτητη ανάλυση εδάφους.

Τα πιο συνηθισμένα προγράμματα λίπανσης πατάτας ωστόσο περιλαμβάνουν τη χρήση καλά χωνεμένης κοπριάς ή ένα ισόρροπο βασικό λίπασμα τύπου 15-15-15 κατά  τη φύτευση. Πιθανώς να προστεθεί και πρόσθετο κάλιο στο στάδιο αυτό όπως πατεντ καλι  αν ο παραγωγός δεν επιθυμεί να το προσθέσει σε επόμενο στάδιο.

Μόλις ξεκινά η ταχεία ανάπτυξη του φυλλώδους τμήματος του φυτου, οι απαιτήσεις του σε άζωτο αυξάνονται και έτσι πιθανόν να χρειαστεί μια αζωτούχος λίπανση για παράδειγμα ( θειική αμμωνία, ασβεστούχος νιτρική αμμωνία κλπ συχνα εμπλουτισμένη με ασβέστιο και βόρειο στοιχεία επίσης απαραίτητα για την πατάτα) .

Μετά το δεύτερο μήνα και μέχρι 10-15 ημέρες περίπου  πριν τη συγκομιδή, παρέχουμε κάλιο στα φυτά για να αυξήσουμε την περιεκτικότητα αμύλου και άρα να βελτιώσουμε το σχήμα αλλά και τη γεύση της πατάτας (12-6-18 ή 14-7-21). Σε περιπτώσεις που παρουσιαστούν τροφοπενίες ιχνοστοιχείων πιθανώς μια διαφυλλική επέμβαση να κριθεί αναγκαία.

Συγκομιδή πατάτας – Αποδόσεις πατάτας – Πόση πατάτα δίνει το στρέμμα?

Η περίοδος συγκομιδής της πατάτας εξαρτάται πρωτίστως από το βιολογικό κύκλο της κάθε ποικιλίας. Έτσι έχουμε πατάτες όπως η spunta που είναι έτοιμες για συγκομιδή μετά από 120 ημέρες περίπου, 4 μήνες και άλλες όπως η Agila με β.κ 90 ημέρες( 3 μήνες).

 

Το υπέργειο (πράσινο) τμήμα του φυτού αφήνεται να ξηρανθεί φυσικά ή επεμβαίνοντας με χημικά (killing)  και οι κόνδυλοι εξάγονται από το έδαφος.

 

Οι αποδόσεις πατάτας στη χώρα μας κυμαίνονται μεταξύ 1,5 ως και 7 τόνων ανά στρέμμα.

Σε ερασιτεχνικό επίπεδο σε έναν κήπο 10㎡ υπολογίστε περίπου 15 κιλά πατάτες.

Συχνότερες Ασθένειες Πατάτας- Τι πάθανε οι πατάτες μου?

 Φυτόφθορα -Περονόσπορος

Η σημαντικότερη ίσως ασθένεια της πατάτας οφείλεται σε προσβολές από το μύκητα Phytophthora infestans. Η ασθένεια ευνοείται σε Σ.Υ 95% , θερμοκρασία 18-25℃ και εναλλαγή υψηλής θερμοκρασίας- βροχής -χαμηλής θερμοκρασίας.

 Το παθογόνο εξαπλώνεται ταχύτατα στην καλλιέργεια με σποριάγγεια και σε διάστημα 3-5 ημερών από την προσβολή εμφανίζονται τα πρώτα συμπτώματα.

Στα φύλλα παρατηρουμε χλωρωτικές αρχικά και στη συνέχεια σκούρες κηλίδες.  Σε ευνοϊκές συνθήκες υγρασίας και θερμοκρασίας παρατηρούμε στην κάτω επιφάνεια των φύλλων υπόλευκη πάχνη από τις κονιδιοφόρους του µύκητα. Σε συνθήκες μειωμένης υγρασίας και αυξημένης θερμοκρασίας τα φύλλα φαίνονται σαν καμμένα.

Οι κόνδυλοι της πατάτας επηρεάζονται επίσης, μειώνοντας σημαντικά την εμπορική τους αξία.

Η ταχύτητα της προσβολής μειώνεται αισθητά  όταν οι θερμοκρασία ξεπεράσει τους 25℃ , ενώ στους 40℃  ο μύκητας θανατώνεται. 

Αλτερνάρια

 

Η ασθένεια προκαλείται από το μύκητα Alternaria solani, ο οποίος προκαλεί ζημιές στα φυτά πατάτας (καθώς και σε άλλα solanaceae) σε περιοχές με υψηλότερες θερμοκρασίες.Ιδανικές συνθήκες ανάπτυξης του μύκητα είναι θερμοκρασίες 24-29℃

 

Τα αρχικά συμπτώματα της προσβολής παρατηρούνται με τη μορφή χαρακτηριστικών ομόκεντρων κυκλικών κηλίδων καστανού χρώματος στα φύλλα της βάσης πρωτίστως, και στη συνέχεια εξαπλώνονται και στα νεότερα μέρη του φυτού.

 

Βερτισιλλίωση  

 

Η ασθένεια προκαλείται από τους μύκητες Verticillium dahliae και V. Albo-atrum οι οποίοι διατηρούνται για χρόνια στο έδαφος υπό μορφή μικροσκληρώτιων.

Ιδανικές συνθήκες ανάπτυξης των παθογόνων είναι θερμοκρασίες εδάφους 16-27℃.

 

Τα συμπτώματα είναι χαρακτηριστικά συμπτώματα αδρωμυκώσεων και περιλαμβάνουν :

  • καστανό μεταχρωματισμό των αγγείων του βλαστού,
  • χλώρωση των κατώτερων αρχικά φύλλων που οδηγείται σε σταδιακή ξήρανση
  • πιθανό καρούλιασμα των ανώτερων φύλλων ,
  • χλώρωση του φυλάριου του σύνθετου φύλλου
  • πιθανός καστανός μεταχρωματισμός του δακτυλίου των αγγείων του κονδύλου

Μελάνωση λαιμού

Υπεύθυνο παθογόνο για την ασθένεια “μαυροζάμπης” είναι το βακτήριο Erwinia carotovora .

Το χαρακτηριστικό σύμπτωμα της ασθένειας είναι ο μαύρος μεταχρωματισμός-σήψη της βάσης του στελέχους του φυτού και του κονδύλου στο σημείο που προσφύεται σε αυτόν.

Ο βλαστος αποκολλάται εύκολα.

Η ασθένεια δεν μεταδίδεται από φυτό σε φυτό.

Δακτυλιωτή σήψη

Η ασθένεια που προκαλείται από το βακτήριο Clavibacter michiganensis και προκαλεί σοβαρές απώλειες της παραγωγής.

Τα συμπτώματα εμφανίζονται σε ενήλικα φυτά αρχικά με κιτρίνισµα των κατώτερων φύλλων η οποία επεκτείνεται αργότερα και στα ανώτερα. Τα φύλλα σταδιακά ξεραίνονται. Στα τελικά στάδια ο βλαστός ξηραίνεται επισης, ενώ σε τομή του χαμηλά, παρατηρείται ροή λευκου υγρού.

Τα αγγεία στους κονδύλους αποκτούν κυκλικά καστανό μεταχρωματισμό συχνά συνοδευόμενο από λευκές δομές που ομοιάζουν με τυρί.

Χαρακτηριστικό της ασθένειας είναι επίσης η απουσία άσχημης οσμής στο σημείο της σήψης.

Ιώσεις

Potato X Potexvirus (PVX), Potato leafroll Luteovirus,Potato Y Potyvirus είναι κάποιοι από τους ιούς που προσβάλλουν τις πατάτες. Οι ιώσεις δε θεραπεύονται, μπορούν μόνο να προληφθούν με εγκατάσταση πιστοποιημένου πολλαπλασιαστικού υλικού και έλεγχο των εντόμων φορέων όπως οι αφίδες.

Extra tips!

  • Καλό θα ήταν να μη φυτέψετε πατάτα δύο συνεχόμενες χρονιές στο ίδιο χωράφι. Ιδανικά εναλλάξτε την καλλιέργεια με ψυχανθή όπως κτηνοτροφικά κουκιά, φακές, μπιζέλια κλπ τα οποία εμπλουτίζουν το έδαφος με Άζωτο λόγω μιας ιδιαίτερης συμβίωσής του με αζωτοδεσμευτικά βακτήρια. Μπορείτε να ενσωματώσετε στη συνέχεια τα φυτά στο έδαφος ως χλωρά λίπανση δύο μήνες περίπου πριν από τη σπορά της πατάτας.

 

  • Η πατάτα έχει βιολογικό κύκλο 90-120 ημέρες.Αυτός εξαρτάται από την ποικιλία και τις καιρικές συνθήκες.

Μπλε ή λευκό ταμπελακι στον πατατόσπορο;

Το λευκό ταμπελάκι ή αλλιώς κλάση Elite προορίζεται κυρίως για παραγωγή πιστοποιημένου σπόρου.

Το μπλε ταμπελάκι ή αλλιώς κλάση Α είναι πιστοποιημένος πατατόσπορος προερχόμενος από την Elite και προορίζεται κυρίως για παραγωγή βρώσιμης πατατας.

Ωστόσο εξαιρετικής ποιότητας βρώσιμη πατάτα παράγει και η Elite και μάλιστα με εξαιρετικές αποδόσεις!

 

  • Η Elite πατάτα καλό θα είναι να μην τεμαχίζεται σε μικρότερα τμήματα.
  • Αν πρέπει να τεμαχίσετε τις πατάτες προσέξτε σε κάθε τμήμα να υπάρχουν τουλάχιστον 2-3 οφθαλμοί (μάτια)
  • Η γεύση της πατάτας εξαρτάται από την ποικιλία αλλά και τη διαθεσιμότητα του καλίου στο έδαφος. Το κάλιο αυξάνει τα σάκχαρα (άμυλο) στον κόνδυλο προσδίδοντας μια γλυκιά γεύση στην πατάτα.
  • Οι πρασινισμένες πατάτες είναι ακατάλληλες προς βρώση. Η σολανίνη, ένα αλκαλοειδές που παράγεται στα πράσινα μέρη της πατάτας μπορεί να προκαλέσει σοβαρές δηλητηριάσεις ακόμη και θάνατο.

Φυλάξτε τις πατάτες σε σκοτεινό καλά αεριζόμενο χώρο με μειωμένη υγρασία.

Παυλίδου Ευθαλία, MSc Γεωπόνος ΑΠΘ

error: Το περιεχόμενο προστατεύεται!!